Strona dla sygnalistów – co musisz wiedzieć?

System “strona internetowa dedykowana sygnalistom”, znany także jako platforma do anonimowego zgłaszania spraw, staje się dziś niezbędnym narzędziem dla wielu organizacji. Dzięki niemu można skutecznie wdrożyć bezpieczny system dla sygnalistów, zapewniając anonimowość, poufność i zgodność z prawem. Potrzebujesz strony internetowe tego typu w swojej firmie? Pomożemy.

Kim jest sygnalista

Sygnalista to osoba zgłaszająca informację o naruszeniu prawa w organizacji, w tym w sytuacjach związanych z pracą lub współpracą. Może to być pracownik, członek zarządu, zleceniobiorca, a nawet były pracownik – kluczowe jest, że przyjęła wiadomość w kontekście działalności danego podmiotu.

Sygnalista (ang. whistleblower) to osoba, która zgłasza lub ujawnia informację o naruszeniu prawa, nieprawidłowościach lub nadużyciach mających miejsce w danej organizacji. Zgłoszenie to może dotyczyć m.in. przestępstw korupcyjnych, łamania przepisów prawa pracy, naruszenia zasad ochrony danych osobowych, zagrożeń dla zdrowia i życia, czy też niewłaściwego zarządzania środkami publicznymi.

Zgodnie z przepisami ustawy o ochronie sygnalistów, sygnalistą może być każda osoba, która zdobyła wiedzę o nieprawidłowościach w kontekście związanym z pracą lub współpracą z daną organizacją. Oznacza to, że uprawnienie do zgłoszenia przysługuje nie tylko aktualnym pracownikom, ale również:

• członkom zarządu lub rad nadzorczych,
• zleceniobiorcom i samozatrudnionym,
• wolontariuszom i stażystom,
• byłym pracownikom,
• a nawet osobom ubiegającym się o zatrudnienie, jeśli uzyskały informacje w procesie rekrutacyjnym.

Kluczowym kryterium nie jest forma zatrudnienia, ale fakt, że osoba ta pozyskała informacje o naruszeniach w ramach relacji zawodowej – formalnej lub nieformalnej. To szerokie ujęcie ma na celu zwiększenie ochrony i umożliwienie bezpiecznego ujawniania nieprawidłowości na każdym etapie współpracy z organizacją. Warto podkreślić, że ochrona sygnalisty obowiązuje niezależnie od tego, czy zgłoszenie zostało dokonane wewnętrznie (do pracodawcy), zewnętrznie (np. do odpowiedniego organu państwowego), czy publicznie – pod warunkiem spełnienia określonych przesłanek.

Ustawa o ochronie sygnalistów

Należy podkreślić, że aktualnie w Polsce obowiązuje ustawa z 14 czerwca 2024 r. (Dz.U. Poz. 928), implementująca de facto unijną dyrektywę 2019/1937. Obowiązuje ona od 25 września 2024 r. i nakłada obowiązek na duże podmioty do tworzenia procedur przyjmowania zgłoszeń – wewnętrznych i zewnętrznych. Sygnalista zyskuje ochronę prawną już od momentu zgłoszenia (wewnętrznego, zewnętrznego lub publicznego). Przepisy obejmują ochroną również osoby powiązane ze zgłaszającym oraz pomocników.

Kto ma obowiązek wdrożyć system dla sygnalistów?

Zgodnie z Ustawą o ochronie sygnalistów z 14 czerwca 2024 r., obowiązek wdrożenia systemu zgłaszania nieprawidłowości dotyczy szerokiego grona podmiotów – zarówno publicznych, jak i prywatnych. Terminem granicznym dla większości z nich był 25 września 2024 r. System zgłoszeń dla sygnalistów powinien zostać wdrożony przez:

• Firmy zatrudniające co najmniej 50 pracowników – każdy podmiot prywatny lub publiczny, który zatrudnia minimum 50 osób, ma prawny obowiązek stworzenia wewnętrznego kanału zgłaszania nieprawidłowości. Do liczby tej wlicza się pełnoetatowych pracowników oraz osoby współpracujące na podstawie umów cywilnoprawnych (np. umowy zlecenia), a także osoby samozatrudnione i stażystów. Dla tychże podmiotów wymagane jest przygotowanie procedury zgłoszeń, wybór osoby lub działu odpowiedzialnego za ich obsługę oraz zapewnienie systemu umożliwiającego bezpieczne i anonimowe zgłaszanie spraw – najczęściej w postaci platformy online dla sygnalistów.
• Instytucje finansowe – niezależnie od wielkości – szczególną kategorią objętą ustawą są wszystkie instytucje działające w sektorze finansowym. W ich przypadku obowiązek wdrożenia systemu do obsługi sygnalistów jest obligatoryjny, bez względu na liczbę zatrudnionych pracowników. Działania te mają na celu zwiększenie transparentności i ograniczenie ryzyka nadużyć w sektorach najbardziej narażonych na działania niezgodne z prawem. Wyróżnić tu należy takie instytucje jak:
  • banki,
  • firmy ubezpieczeniowe,
  • fundusze inwestycyjne,
  • biura maklerskie,
  • instytucje płatnicze i fintechy.
• Organy administracji publicznej i jednostki samorządu terytorialnego – dla tych jednostek system dla sygnalistów to nie tylko obowiązek wynikający z przepisów krajowych, ale także element budowania wiarygodności i przejrzystości działań publicznych. Obowiązek ten obejmuje także szeroki katalog podmiotów publicznych, takich jak:
  • ministerstwa i urzędy centralne,
  • jednostki samorządu terytorialnego (np. gminy, powiaty, urzędy miast),
  • uczelnie publiczne,
  • podmioty ochrony zdrowia,
  • spółki komunalne.
• Firmy prywatne działające w obszarach szczególnego ryzyka – nawet jeśli zatrudnienie wynosi poniżej 50 osób, podmioty prywatne mogą zostać objęte obowiązkiem wcześniejszego wdrożenia systemu, jeżeli prowadzą działalność w branżach o podwyższonym ryzyku:
  • ochrona środowiska,
  • zdrowie i bezpieczeństwo publiczne,
  • cyberbezpieczeństwo,
  • infrastruktura krytyczna,
  • dane osobowe i ich przetwarzanie.

Każdy podmiot publiczny lub prywatny, który spełnia wskazane kryteria, powinien do 25 września 2024 r. zapewnić pracownikom i współpracownikom możliwość anonimowego i bezpiecznego zgłaszania naruszeń, m.in. poprzez odpowiednio zaprojektowaną stronę internetową lub aplikację dla sygnalistów. Brak wdrożenia może skutkować sankcjami administracyjnymi oraz odpowiedzialnością cywilną.

Jakie wymogi musi spełniać platforma dla sygnalistów

Każda aplikacja dla sygnalistów powinna spełniać poniższe warunki:

• Zaprewniać anonimowość i poufność – silne szyfrowanie komunikacji (SSL/TLS), ochrona metadanych, możliwość logowania anonimizowaną przeglądarką TOR
• Dostępność i bezpieczeństwo – dostęp przez przeglądarkę bez instalacji, z dwuskładnikowym uwierzytelnianiem (2FA) .
• Rejestr zgłoszeń i komunikacja – prowadzenie ewidencji wg terminów, możliwość dwustronnej komunikacji z sygnalistą bez ujawniania tożsamości
• Funkcje administracyjne – przypisywanie zgłoszeń, powiadomienia, generowanie raportów zgodnych z wymogami EAA lub ISO 37002 .
• Planowane usunięcie danych – zgodnie z RODO i lokalnymi wymogami prawnymi, w tym retencja co najmniej 12 miesięcy .

Podsumowanie – strony internetowe dla sygnalistów

Dedykowane strony internetowe dla sygnalistów i wdrożenie systemu do anonimowego zgłaszania spraw to wymóg prawny. Równocześnie jest ty swego rodzaju inwestycja w kulturę organizacyjną, transparentność i zarządzanie ryzykiem. Kluczowe zalety to:

• Ochrona przed sankcjami i odszkodowaniami,
• Wiarygodność i reputacja,
• Zwiększona efektywność procesów compliance,
• Bezpieczeństwo informacji i anonimowość dla zgłaszających.

Potrzebujesz systemu dla sygnalistów? Jeśli Twoja firma lub instytucja podlega obowiązkowi wdrożenia kanału zgłaszania nieprawidłowości zgłoś się do nas. W Webtom.pl tworzymy bezpieczne, zgodne z przepisami i dostosowane do indywidualnych potrzeb platformy dla sygnalistów, które spełniają wymogi Ustawy o ochronie sygnalistów.